Koroner Anjiyografi

Koroner anjiyografi, koroner damarların (kalbi kanlandıran ve besleyen damarların) boyalı bir sıvı verilerek görünür hale getirilmesidir. Bu şekilde kalp damarlarında darlık ya da tam tıkanma olup olmadığı saptanır.

Koroner anjiyografi, genellikle hastanın sağ kasık bölgesinde bulunan atardamar (A. femoralis) vasıtasıyla gerçekleştirilir. Bu damarın kullanılmaması durumunda (örneğin bu damar tam tıkalı olabilir), sol kasık atardamarı, sağ-sol el bileği atardamarları, dirsek ya da koltuk altı atardamarları da kullanılabilir.

Koroner anjiyografi'de, görüntülenmek istenen damarın özelliğine göre seçilen, uygun kullanıldığında damar zedelenmesine yol açmayan, pıhtı oluşturmayan özel maddelerden yapılmış kateterler kullanılır.

Koroner anjiyografi’de, genellikle sol koroner damarları görüntülemek için 5 poz, sağ koroner damarı görüntülemek için de 2-3 poz kullanılır. Kalbin, ağırlıkla pompa görevini üstlenen sol karıncığını görüntülemek için 15-25 cc arasında boyalı madde kullanılır ve 2 poz yapılır.

Koroner anjiyografi işlemi yaklaşık 10-15 dakika sürer, damarların farklı anatomik yapıları ya da çok kıvrımlı olmaları (özellikle karın ve kasık damarlarının) nedeniyle bu süre biraz daha uzayabilir, by-pass’lı hastalarda da bu süre 20-30 dakikayı bulabilir. İşlem öncesi, girişim yapılacak bölge lokal anestezi ile uyuşturulur ve hastanın ağrı-sızı duymaması sağlanır. Koroner anjiyografi çoğunlukla ağrısız ve sıkıntısız gerçekleştirilen bir işlemdir. İşlem bittikten sonra girişim yerine konmuş olan kanül çekilir, kanamanın durması için 15-20 dakika bası uygulanır, kanama durduktan sonra sıkı bandaj ve ağırlık uygulanarak yaklaşık 4-6 saat yatırılarak hasta dinlendirilir. 6.saatin bitiminde hasta ayağa kaldırılır ve taburcu edilir. Ertesi gün banyo yapılabilir, eğer girişim yerinde şişlik, rahatsız edici boyutlarda ağrı ya da geniş morluk yoksa normal hayata dönülebilir. Bu sorunların varlığında ise mutlaka girişimi yapan hekim ya da merkezle irtibat kurulmalıdır.

Koroner anjiyografi, çoğunlukla hiçbir sorun yaşanmadan gerçekleştirilen bir işlem olsa da, girişimsel bir tetkik yöntemi olduğundan komplikasyon riski de taşımaktadır. Büyük komplikasyonlar olarak nitelendirilen ölüm riski ortalama 1400 vakada 1 (%0.07); inme 1000 vakada 1 (%0.1); koroner arter zedelenmesi 1000 vakada 1 (%0.1); atardamar giriş yeri komplikasyonu 500 vakada 1’dir (%0.2). Daha sık görülen küçük komplikasyonlar ise geçici olup giriş yerinde kanama ya da hematom, ritm bozuklukları, kullanılan boyalı maddeye karşı duyarlılık gelişmesi ve vagal reaksiyondur (bulantı, kusma hissi, soğuk terleme, tansiyon düşmesi, nabız yavaşlamasının görüldüğü bir tablo, genellikle kanülün atardamara sokulması ya da atardamardan çekilmesi sırasında oluşur).

Komplikasyon oranı daha düşük ve hasta rahatlığını ve konforunu daha üst düzeyde tutmak için yeni tanısal yöntemler geliştirilmekteyse de (EBT; MR-anjiyografi gibi), koroner anjiyografi kalp damar darlığı yada tıkanıklarının saptanmasında tedavi şeklinin belirlenmesinde (ilaç tedavisi, darlığın balon işlemiyle açılması, by-pass operasyonu) halen "altın standart" bir yöntemdir.

KORONER ANJİOGRAFİ NE ZAMAN YAPILIR?

• Kalp damar hastalığı düşündüren göğüs ağrısı (angina pektoris) varlığında, 

• Kalp krizi geçirenler,

• Anjiyoplasti veya bypass yapılan hastalarda göğüs ağrılarının tekrar ortaya çıkması,

• Koroner damarlar dışında başka bir kalp (kapak gibi) veya kalp dışı damar hastalığından dolayı ameliyat olacak hastalar özellikle ileri yaşlarda ise,

• Belli bir neden yok iken kalp yetmezliği olanlar,

• Risk faktörlerinin varlığında yapılan efor testi, sintigrafi gibi tetkiklerde problem görülenler,

•  Kalp krizinin ilk 12 saatinde veya daha sonraki saatlerde göğüs ağrısının devam etmesi halinde.